Η δύναμη του Έλληνα ή Η τεράστια ευθύνη να είσαι Έλληνας

 

Του Σάββα Καλεντερίδη

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ένας συνάνθρωπός μας, ένας Έλληνας 26 ετών, έπεσε από τη γέφυρα του Ρίου – Αντιρρίου, αφήνοντας σημείωμα που εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν στην πράξη του. Μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουμε τους λόγους που τον ώθησαν στο απονενοημένο διάβημα, όμως, είναι γνωστό ότι η οικονομική κρίση αποτελεί σοβαρή αιτία αύξησης των αυτοκτονιών στην Ελλάδα.

Αν και είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη η στωικότητα με την οποία αντιμετωπίζει ο ελληνικός λαός την κρίση αλλά και τις -πολλές φορές- αλλοπρόσαλλες πολιτικές που ακολουθούν οι κυβερνήσεις από την εμφάνισή της, χωρίς μάλιστα να δείχνουν αν υπάρχει και πότε θα έλθει η διέξοδος από την αυτήν, θέλουμε να σταθούμε στην ουσιώδη αλλαγή που έχει υποστεί η ελληνική κοινωνία τον τελευταίο αιώνα. Και αυτό θα το πράξουμε κάνοντας μια σύντομη αναφορά στον Μακεδονικό Αγώνα, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης ενός αιώνα από την Απελευθέρωση της Μακεδονίας, που τίμησε δεόντως η εφημερίδα μας, ίσως η μόνη στη σύγχρονη Ελλάδα της πολλαπλής και πολυσχιδούς κρίσης!

Η αναφορά μας θα περιοριστεί στη συμβολή των Κρητών στο Μακεδονικό Αγώνα, μια που η περίπτωσή τους είναι ίσως η μοναδική στην παγκόσμια ιστορία, αφού οι ίδιοι, όντες ακόμα οθωμανοί πολίτες υπό την επικυριαρχία του σουλτάνου, δηλαδή όχι εντελώς ελεύθεροι ή για την ακρίβεια ανεξάρτητοι, έσπευσαν κατά χιλιάδες στη Μακεδονία, θυσιάζοντας περιουσίες και τη ζωή τους κατά χιλιάδες!

Από τα στοιχεία που υπάρχουν γύρω από τη δράση των Κρητών στο Μακεδονικό Αγώνα, προκύπτει ότι συνολικά περίπου τρεις χιλιάδες άνδρες εγκατέλειψαν τις οικογένειες και τα σπίτια τους και έσπευσαν σε μια εντελώς άγνωστη γι’ αυτούς και μακρινή γη, σκλαβωμένη υπό τον οθωμανικό ζυγό, για να την υπερασπιστούν κόντρα στην βουλγαρική επιβουλή. Ο λόγος ήταν ένας και μοναδικός. Η Μακεδονία ήταν ελληνική γη και έπρεπε να προστατευθεί από τη δράση των ανδρών του Βουλγαρικού Κομιτάτου, για να ακολουθήσει στη συνέχεια η απελευθέρωσή της.

Για να κινητοποιηθούν χιλιάδες άνθρωποι, χωρίς να έχουν καμία νομική υποχρέωση, όπως για παράδειγμα η επιστράτευση, να εξοπλιστούν κατάλληλα με δικά τους χρήματα και να κινηθούν με δικές τους βάρκες και πλοία εκατοντάδες μίλια, για να αποβιβαστούν στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία και να θυσιάσουν τα πάντα για την προστασία της από τους Βουλγάρους και την απελευθέρωσή της από τον οθωμανικό ζυγό, έπρεπε να υπάρχουν κίνητρα που ήταν ισοδύναμα με τη φωτιά.

Από τους έξι χιλιάδες εθελοντές που πολέμησαν στο Μακεδονικό Αγώνα οι μισοί ήταν Κρήτες, όπως οι 2 από τους 3 Γενικούς Αρχηγούς, οι 19 από τους 82 Αρχηγούς Σωμάτων και οι 14 από τους 19 ιδιώτες αρχηγούς.

Από αυτούς, εκείνοι που έπεσαν στα πεδία των μαχών και έμειναν για πάντα στα χώματα για την απελευθέρωση των οποίων έχυσαν το αίμα τους, στην ιερή γη της Μακεδονίας, ήταν συνολικά 769 μάρτυρες, από τους οποίους οι 13 αρχηγοί- οπλαρχηγοί, οι 12 ομαδάρχες και οι 747 απλοί οπλίτες.

Ανάμεσα στους νεκρούς καπεταναίους, να αναφέρουμε μόνο μερικούς, τον Ιωάννη Καραβίτη, απόγονο του θρυλικού Δασκαλογιάννη, από την Ανώπολη Σφακίων, τον Παύλο Γύπαρη, από την Ασή Γωνιά, τον Ευθύμιο Καούδη, από το Καψόδασος Σφακίων, τον Γεώργιο Βολάνη, από τους Λάκκους Κυδωνίας, τον Γεώργιο Κατεχάκη, το όνομα του οποίου έχει δοθεί στην πασίγνωστη οδό της Αθήνας, από την Πόμπια Καινούριου Ηρακλείου, τον Στυλιανό Κλειδή, από τα Αγκουσελιανά Ρεθύμνου, που έπεσε κατά την απελευθέρωση του Μετσόβου και άλλοι που δόξασαν με τη γενναιότητα και την αυτοθυσία τους το ελληνικό γένος!

Όμως, εκτός από τους οπλαρχηγούς, υπήρχαν και οι απλοί άνθρωποι των χωριών της Κρήτης, που πούλησαν περιουσίες για να αγοράσουν όπλα και εγκατέλειψαν οικογένειες για να πολεμήσουν για τη Μακεδονία.

Ένας απ’ αυτούς ο Γεώργιος Γαγάνης, από το ηρωικό χωριό Ατσιπόπουλο Ρεθύμνου, ο οποίος, βλέποντας τους συγχωριανούς του να παίρνουν τον ιερό δρόμο του εθνικού αγώνα, πούλησε το μοναδικό χωράφι που είχε, αγόρασε ένα όπλο και πήγε να πολεμήσει στη Μακεδονία! Στο τέλος του Μακεδονικού Αγώνα επέστρεψε στο χωριό του δοξασμένος αλλά πάμφτωχος, για να βγάζει τα προς το ζην στο υπόλοιπο του βίου του ως διαλαλητής-τελάλης του χωριού.

Φυσικά, ποτέ δεν διανοήθηκε να κεφαλαιοποιήσει υλικά τον αγώνα του, ζητώντας σύνταξη από το ελληνικό κράτος, όπως έπραξαν διάφορα καιροσκοπικά στοιχεία στη νεότερη ιστορία της Ελλάδος, που έχουν μέρος της ευθύνης για την κατάντια της χώρας μας.

Η περίπτωση του νεαρού και όλων εκείνων που επιλέγουν την οδό της αυτοχειρίας ως «διέξοδο» στην κρίση, και η περίπτωση ενός άλλου νεαρού, πριν από εκατό χρόνια, του Γεώργιου Γαγάνη, που τα έδωσε όλα για την πατρίδα, θα πρέπει να προβληματίσει τον κάθε νεοέλληνα, που αναζητεί τα αίτια της πολλαπλής και πολυσχιδούς κρίσης που ταλανίζει τα τελευταία χρόνια την ιερή αυτή γη της Ελλάδος.

Εμείς απλά να σημειώσουμε ότι εάν ο κάθε πολίτης αυτής της χώρας, που απογυμνώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες από τις παραδοσιακές αρχές και αξίες της στο όνομα του «προοδευτισμού», αναλογιστεί το μέγεθος της ευθύνης του να είναι κανείς Έλληνας, μπορεί να αποτελέσει τη βάση του αγώνα και της τιτάνιας προσπάθειας που απαιτείται, για να βρεθεί η διέξοδος της κρίσης για την κοινωνία και τη πατρίδα.

Κλείνοντας, παραθέτουμε μια κρητική μαντινάδα, που ιχνηλατεί και σκιαγραφεί το μεγαλείο της ψυχής και του πατριωτισμού των Κρητών του Μακεδονικού Αγώνα:

Τους Κρητικούς τους θέριευε

η δόξα του θανάτου

με τ’ αγιασμένα χώματα

τα δαφνοστέφανά του