Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2012

Πολιτικό παραμύθι και η δημοσιονομική εξυγίανση

Σύμφωνα με τον επίσημο πολιτικό μύθο, ο οποίος υποστηρίζεται από την ελληνική κυβέρνηση αλλά και τους πιστωτές του ελληνικού Δημοσίου, έχει πραγματοποιηθεί στη χώρα μας ρεκόρ δημοσιονομικής προσαρμογής. Κατά συνέπεια οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι άνεργοι, όλοι οι Έλληνες πολίτες, μπορεί να είναι υπερήφανοι γιατί η μεγάλη μείωση που έχουν υποστεί στα εισοδήματα και τις κοινωνικές παροχές οδηγούν σε συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Αυτή η μνημονιακή θεωρία δεν έχει σχέση με τη δημοσιονομική πραγματικότητα που διαμορφώνουν τα λάθη και οι παραλείψεις των κυβερνήσεων και της κεντρικής διοίκησης.

Το έλλειμμα στο ύψος του

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ για την κατάσταση και την προοπτική της ελληνικής οικονομίας, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα υποχωρήσει από 9,4% του ΑΕΠ το 2011 σε 6,9% του ΑΕΠ το 2012 και στη συνέχεια στο 5,6% του ΑΕΠ το 2013 και στο 4,6% του ΑΕΠ το 2014.
Οι ειδικοί του ΟΟΣΑ περιγράφουν μια δύσκολη προσπάθεια μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος, η οποία δεν αποτρέπει τη συνεχιζόμενη «έκρηξη» του δημόσιου χρέους. Με βάση τους υπολογισμούς τους, το χρέος του ελληνικού Δημοσίου θα φτάσει το 2014 το 195,2% του ΑΕΠ. Αν σκεφτούμε ότι η κρίση χρέους ξέσπασε στη χώρα μας όταν το χρέος του ελληνικού Δημοσίου αντιστοιχούσε σε 120% του ΑΕΠ, είναι φανερό ότι η πολιτική που εφαρμόζεται για την αντιμετώπισή της οδηγεί στα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα κινείται από το 2008, οπότε χάθηκε ο έλεγχος στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, μεταξύ 9%-10% του ΑΕΠ. Εξαίρεση αποτελεί το 2009, το οποίο είχε ιδιαίτερα εκλογικά, πολιτικά χαρακτηριστικά. Η ΝΔ έσπασε το ρεκόρ της προεκλογικής σπατάλης και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ «φούσκωσε» μετεκλογικά το έλλειμμα για να απαλλαγεί, στο μέτρο του δυνατού, από τις προεκλογικές υποσχέσεις της, που στηρίχθηκαν στην εκτίμηση του Γιώργου Παπανδρέου ότι «υπήρχαν τα λεφτά». Η πολιτική κακομεταχείριση των δημόσιων οικονομικών από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έφτασε το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 15% του ΑΕΠ το 2009. Από τότε η δημοσιονομική διαχείριση κρίνεται από τις ελληνικές κυβερνήσεις αλλά και την τρόικα με βάση το «φουσκωμένο» έλλειμμα του 2009.
Μια πιο ρεαλιστική και πολιτικά έντιμη προσέγγιση οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι σε γενικές γραμμές σταθεροποιημένο μεταξύ 9%-10% του ΑΕΠ, ένα ποσοστό υπερβολικά υψηλό, το οποίο συμβάλλει στην εκτόξευση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου στα ύψη.

Δημιουργική λογιστική

Μια πολιτική ανάγνωση της πορείας του δημοσιονομικού ελλείμματος ενισχύει την άποψη ότι τις χρονιές που σημειώνεται κυβερνητική αλλαγή το δημοσιονομικό έλλειμμα αυξάνεται για καθαρά κομματικούς λόγους. Αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία αυξάνουν τις δαπάνες προεκλογικά και αυτοί που αναλαμβάνουν την εξουσία εντάσσουν στο δημοσιονομικό έλλειμμα τις διαχειριστικές εκκρεμότητες των προηγούμενων ετών, για να επιχειρηματολογήσουν ότι βρήκαν άδεια ταμεία και πως δεν μπορούν να φανούν συνεπείς στις δεσμεύσεις που ανέλαβαν προεκλογικά. Το ίδιο πολιτικό έργο παίχτηκε το 2004 και το 2009. Το 2004 οδηγηθήκαμε στη δημοσιονομική απογραφή και στην πρώτη ευρωπαϊκή επιτήρηση της οικονομίας και το 2009 στην αδυναμία δανεισμού από τις αγορές και στην υποχρεωτική ένταξη στην πολιτική του μνημονίου.
Η υποτιθέμενη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 6,9% το 2012 οφείλεται σε μία πολύ προωθημένη άσκηση δημιουργικής λογιστικής. Και το 2012 το πραγματικό δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι της τάξης του 9%-10% του ΑΕΠ.
Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) είναι μειωμένο το 2012 σε σχέση με το 2011. Το εκπληκτικό είναι ότι οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για το ΠΔΕ είναι τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ λιγότερες και από τις μειωμένες προβλέψεις που περιέχονται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2012. Αυτό σημαίνει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα εμφανίζεται κατά μία μονάδα και κάτι του ΑΕΠ μικρότερο απ’ ό,τι πραγματικά είναι. Στην ουσία μειώνονται οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και ενισχύονται έτσι τα φαινόμενα ύφεσης, για να καλυφθούν, ως ένα βαθμό, οι αστοχίες στην εκτέλεση του προϋπολογισμού.
Σε 1,1 δισ. ευρώ υπολογίζονται οι υποχρεώσεις που έχει αναλάβει το Δημόσιο για την καταβολή των εφάπαξ των υπαλλήλων που συνταξιοδοτούνται. Το ποσό δεν συμπεριλαμβάνεται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2012, γεγονός που περιορίζει το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά περίπου 0,6% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση Σαμαρά προκαλεί τη μαζική έξοδο των δημοσίων υπαλλήλων από την υπηρεσία, θεωρώντας ότι η συνταξιοδότηση δεκάδων χιλιάδων υπαλλήλων μπορεί να οδηγήσει στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, και έτσι να μη χρειαστούν οι απολύσεις που ζητεί η τρόικα με τη μορφή της διαθεσιμότητας.
Είναι γεγονός ότι ένας υπάλληλος που έχει συνταξιοδοτηθεί κοστίζει κάπως λιγότερο στο Δημόσιο απ’ ό,τι ένας υπάλληλος που παραμένει στην υπηρεσία του. Αυτό όμως που δεν υπολογίζουν οι «φωστήρες» του οικονομικού επιτελείου είναι το κόστος της καταβολής των εφάπαξ. Με την πολιτική που ακολουθήθηκε δημιουργήθηκε μία «ουρά» δημοσίων υπαλλήλων υπό συνταξιοδότηση, οι οποίοι διεκδικούσαν συνολικά εφάπαξ της τάξης των 2 δισ. ευρώ. Χρειάστηκαν δύο αλλεπάλληλα «κουρέματα» των εφάπαξ, συνολικού ύψους 45%, για να περιοριστούν οι υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τους υπαλλήλους που συνταξιοδοτούνται στο 1,1 δισ. ευρώ. Από τη στιγμή βέβαια που διαπιστώνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι ότι τα εφάπαξ και οι συντάξεις «κουρεύονται» με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα, είναι λογικό να προσπαθήσουν να βγουν στη σύνταξη προτού χάσουν και τα τελευταία ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος μαζικής συνταξιοδότησης, αύξησης του κόστους των εφάπαξ και των συντάξεων για το Δημόσιο και διαρκούς «κουρέματός» τους με διάφορα προσχήματα.

Μαύρη τρύπα ο ΕΟΠΥΥ

Την εικόνα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού συμπληρώνουν τα οικονομικά του ΕΟΠΥΥ. Η κυβέρνηση Σαμαρά περιμένει τη δόση των 43,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για να τακτοποιήσει, σε πρώτη φάση, οφειλές των ασφαλιστικών ταμείων και των νοσοκομείων του ΕΣΥ ύψους 2 δισ. ευρώ. Προτού κλείσει η διαχειριστική τρύπα στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης και της Υγείας, ο ΕΟΠΥΥ θα έχει δημιουργήσει νέες δυσβάσταχτες υποχρεώσεις, εφόσον έχει εξαντληθεί προ πολλού η προβλεπόμενη από τον κρατικό προϋπολογισμό κρατική επιχορήγησή του και η διαχειριστική αστοχία του είναι της τάξης των 1,5-2 δισ. ευρώ το χρόνο. Υπάρχει λοιπόν και στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης και της Υγείας ένα «κρυφό» έλλειμμα, που το 2012 ξεπερνάει το 1% του ΑΕΠ και προβλέπεται να είναι ακόμα μεγαλύτερο το 2013 εξαιτίας της αδυναμίας χρηματοδότησης του συστήματος, που οφείλεται στη μεγάλη αύξηση της ανεργίας και της παραοικονομίας.
Η κυβέρνηση προβλέπει δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 6,4% για το 2012, ο ΟΟΣΑ το υπολογίζει γύρω το 6,9%, αλλά στην πραγματικότητα θα κινηθεί, όπως το θέλει η κακή διαχειριστική παράδοση που έχει δημιουργηθεί, μεταξύ του 9%-10% του ΑΕΠ. Η εικόνα της μείωσης-ρεκόρ του δημοσιονομικού ελλείμματος συντηρείται μέσα από μία δημιουργική λογιστική στην οποία συμμετέχουν η ελληνική κυβέρνηση και η τρόικα και γίνεται πιο προκλητική με το πέρασμα του χρόνου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.