Μια από τις βασικές αιτίες της καταστροφικής πολιτικής των τελευταίων δυο χρόνων ήταν η ευκολία με την οποία η Κυβέρνηση Παπανδρέου έλεγε «ναι σε όλα» (αφού μας διέσυρε διεθνώς ως διεφθαρμένους, ότι δίναμε πλαστογραφημένα στοιχεία, πως το έλλειμμα του 2009 είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο, κλπ., πανικοβάλλοντας έτσι τις διεθνείς αγορές). Οτιδήποτε πρότεινε η Τρόϊκα, δεσμευόταν να το υλοποιήσει. Δικαιολογούσε δε την προθυμία της με δυο επιχειρήματα.
Πρώτον, «η Τρόϊκα ξέρει. Έχει και εμπειρία».
Δεύτερον, «αν το πρόγραμμά αποτύχει, θα μας διασώσει, αφού θα είναι συνυπεύθυνη».
Πώς φτάσαμε στο «κούρεμα;»
Τελικά, το Μνημόνιο απέτυχε, άρα η Τρόϊκα ούτε γνώσεις, ούτε εμπειρία διέθετε. Για να συνεχίσει τη ..διάσωση απαιτεί διαρκώς νέα μέτρα. Έβγαλε και την ουρά της απ’ έξω. Δεν έφταιγε το πρόγραμμα, αλλά οι Έλληνες που δεν τηρούσαν τα υπεσχημένα.
Έτσι, φτάσαμε στο PSI. Να ξεκινήσουμε από μια βασική παραδοχή. Ουδείς εκ των ιδιωτών ομολογιούχων, είναι… γενναιόδωρος, ώστε να χάσει χρήματα. Εκτός και αν αντιληφθεί ότι στο μέλλον κινδυνεύει να… χάσει περισσότερα ή και όλα! Το περασμένο Καλοκαίρι, πριν από την αποτυχημένη προσπάθεια «κουρέματος» της 21ης Ιουλίου του 2010 (τότε που κατά τον κ. Βενιζέλο είχε μπει πάτος στο βαρέλι), τα ελληνικά ομόλογα διαπραγματεύονταν στη δευτερογενή αγορά έως και στο 30% της ονομαστικής τους αξίας. Δηλαδή, υπάρχουν κάτοχοι ελληνικών ομολόγων που κερδίζουν και με κούρεμα 50%!
Τι σήμαινε αυτό; Κάποιοι, επειδή έβλεπαν αυτό που έρχεται, ήθελαν να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκια τους από «ελληνικά χαρτιά» και πωλούσαν όσο-όσο. Τότε «βγήκε στη δευτερογενή αγορά» η ΕΚΤ και «μάζεψε» ελληνικά ομόλογα ύψους περίπου 60 δις ευρώ.
Ποτέ μου δεν κατάλαβα: α)γιατί δεν τα «μάζεψε» όλα η ΕΚΤ και β)γιατί η Ελλάδα δεν διαπραγματεύτηκε να «στήσει” μια εταιρεία με χρηματοδότηση των Ευρωπαίων, η οποία θα αγόραζε «τσακισμένα ελληνικά ομόλογα». Ήταν ο ασφαλέστερος και αποτελεσματικότερος τρόπος για να μειωθεί το χρέος μας, χωρίς κλυδωνισμούς. Θα κόστιζε και φθηνότερα!
Το «εθελοντικό κούρεμα»
Τότε άνοιξε η συζήτηση για το «κούρεμα». Αφού «κούρευε» η αγορά , αποφάσισαν να το κάνουν συντονισμένα μήπως και «διασωθεί» το πρόγραμμα!
Η πρώτη προσπάθεια κατέληξε σε φιάσκο. Τον Οκτώβριο φούντωσαν οι συζητήσεις για ακόμα μεγαλύτερο «κούρεμα». Τότε, ο κ. Παπαδήμος, ως σύμβουλος του κ. Παπανδρέου, με άρθρο του τάχθηκε εναντίον ενός μεγαλύτερου «κουρέματος.» Έγραφε στις 23-10-2011 στους FT: “τα πιθανά οικονοµικά οφέλη της αναδιάρθρωσης του χρέους θα είναι πολύ µικρότερα από ό,τι συχνά προβλέπεται, ενώ η διαδικασία αυτή συνεπάγεται σηµαντικούς κινδύνους για την Ελλάδα και την ευρωζώνη».
Η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου παρουσιάστηκε ως οριστική λύση. Όμως, είχε πολλές αδυναμίες.
- ενίσχυσε την αβεβαιότητα στις αγορές.
- δημιούργησε προηγούμενο.
- σ’ ένα τέτοιο σκηνικό, ποιός θα επενδύσει στην Ευρώπη;
- πολλοί κάτοχοι ελληνικών ομολόγων, για κερδοσκοπικούς λόγους «κάθισαν» στα CDS. Εμφανίζονται σε win-win position.
Ο κ. Παπαδήμος εντόπιζε δύο ακόμα προβλήματα: « οι απώλειες για τα ελληνικά νοικοκυριά και για όσους, εκτός των οικονοµικών ιδρυµάτων, κατέχουν δηµόσιο χρέος θα πλήξουν την οικονοµική δραστηριότητα και τα φορολογικά έσοδα. Άλλο ένα µεγάλο µέρος του ελληνικού δηµόσιου χρέους βρίσκεται στα χέρια επίσηµων θεσµών. Στο τέλος Ιουλίου 2011 οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, το ∆ΝΤ, η ΕΚΤ και άλλοι επίσηµοι θεσµοί κατείχαν σχεδόν το ένα τρίτο του ελληνικού δηµόσιου χρέους. Για θεσµικούς, πολιτικούς και νοµικούς λόγους δεν µπορεί να υπάρξει αναδιάρθρωση του χρέους που θα οδηγήσει σε απώλειες για τους επίσηµους αυτούς θεσµούς!!!»
(Προς θεού, μη πάθουν κάτι οι… θεσμοί!)
Με τόσο μεγάλα και αντικρουόμενα συμφέροντα δύσκολα βρίσκεται «χρυσή τομή». Έτσι, έχουμε εμπλακεί σε ατέρμονες συζητήσεις.
Θα καταλήξουν σ’ αδιέξοδο; Μια βασική αρχή της θεωρίας των διαπραγματεύσεων, λέει ότι αν τα μέρη της διαπραγμάτευσης έχουν επενδύσει πολύ χρόνο στις συζητήσεις, καταλήγουν σε κάποια συμφωνία που σώζει τα προσχήματα απλά και μόνο από την κόπωση των διαπραγματεύσεων ή επειδή τους έχει δημιουργηθεί η εντύπωση για την αναγκαιότητα μιας συμφωνίας. Θα είναι, όμως, αρκετή μια τέτοια συμφωνία;
Τι θα μπορούσε να γίνει;
Το PSI θα έχει νόημα, αν το επιτόκιο είναι πέριξ του 3%. Όμως, και πάλι δεν αρκεί. Κάτι πρέπει να κάνουμε και με το υπόλοιπο χρέος. Επ’ αυτού, ο Πέτρος Δούκας, διατύπωσε μια ενδιαφέρουσα και ρεαλιστική πρόταση:
«(Α) Η ΕΚΤ να αποσύρει και να διαγράψει τα 60 δις ευρώ ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου που έχει αγοράσει στις δευτερογενείς αγορές, ή να τα πουλήσει στην Ελλάδα προς 20 σέντς το ευρώ, με ειδικό δάνειο που θα συναφθεί από τον αρμόδιο Ευρωπαϊκό φορέα.
(Β) Tο EFSF να αγοράσει στις δευτερογενείς αγορές όσα Ελληνικά ομόλογα μπορεί (τώρα που οι τιμές είναι εξαιρετικά συμπιεσμένες) με σκοπό την απόσυρση και διαγραφή τους.
(Γ) Να αποφασίσει ότι για ένα μικρό διάστημα πρέπει να επιτραπεί στην ΕΚΤ να χρηματοδοτεί την στήριξη των αγορών Ομολόγων. Αυτό θα σήμαινε, τελικά, και το ‘τύπωμα χρήματος’ και την αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας. Όπως έχει κάνει το Federal Reserve των ΗΠΑ για να ηρεμήσουν οι αγορές. Η αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας μεσοπρόθεσμα θα είχε πληθωριστικές συνέπειες τις οποίες, κυρίως οι Γερμανοί, φοβούνται όπως ο διάολος το λιβάνι. Αλλά δεδομένης της βαθιάς ύφεσης, και αν οι επεμβάσεις είναι προσωρινές, το πληθωριστικό αποτέλεσμα θα είναι σχετικά ανώδυνο και διαχειρίσιμο.»
Έτσι το χρέος της Ελλάδος μειώνεται δραματικά και καθίσταται βιώσιμο. Η εξυπηρέτησή του γίνεται εφικτή. Η χώρα μας μπορεί να διοχετεύσει για αναπτυξιακούς σκοπούς πόρους, που μέχρι σήμερα διατίθενται για τοκοχρεωλύσια.
Αν το PSI ναυαγήσει;
Αν το PSI καταλήξει σε αδιέξοδο, τι γίνεται; Αντλώ πάλι από τα στοιχεία που παραθέτει ο Π. Δούκας:
«Έχουμε και ένα όπλο που δεν αξιοποιούμε επαρκώς: Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν συμφέρει στους Ευρωπαίους! Ήδη έχουν ‘επενδύσει» στο Ελληνικό ‘πρόβλημα’ περίπου 400 δις ευρώ περίπου. Συν όλα το κοινοτικά προγράμματα χρηματοδότησης επενδύσεων! Ποιος θα ωφελείτο στην Ευρώπη από μια κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας;»
Αφού, λοιπόν, έτσι έχουν τα πράγματα γιατί η Ελλάδα δεν προτείνει στην ΕΕ κάτι ….πάρα πολύ απλό: Θυμίζω ότι στις 22-12-2011 η ΕΚΤ δάνεισε 523 ευρωπαϊκές Τράπεζες 489 δις ευρώ με επιτόκιο 1%!!! Η Ελλάδα γιατί να πληρώνει 4% και 5%;
Ας διακόψουμε τις διαπραγματεύσεις για το PSI! Αντιπροτείνουμε την επαναδιαπραγμάτευση του συνολικού μας χρέους με επιτόκιο 1%. Όσο δανείζει η ΕΚΤ τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες. Μια τέτοια συμφωνία θα έριχνε τα ετήσια χρεολύσια περίπου στα 4 δις, από τα 15 που θα πληρώσουμε εφέτος!
Ζητάμε περίοδο χάριτος μέχρι να βγεί η οικονομία μας από την ύφεση.
Και διάρκεια αποπληρωμής 30 έτη.
Μια τέτοια πρόταση:
α) απομακρύνει τον κίνδυνο της αβεβαιότητας
β) καθιστά το χρέος μας βιώσιμο
γ) η Ελλάδα αποδεικνύει ότι είναι μια φερέγγυα χώρα
δ) δεν υφίστανται απώλειες τα ασφαλιστικά μας ταμεία, ενώ και οι επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα θα είναι περιορισμένες.
ε) αποδεσμεύονται πόροι της τάξεως των 10 δις, δηλαδή περίπου 4. 5% του ΑΕΠ, οι οποίοι θα διοχετευτούν για την ανάκαμψη της οικονομίας.
Ερώτηση: Τι πιθανότητες έχει μια τέτοια πρόταση να γίνει δεκτή; Ειλικρινώς δεν ξέρω! Αυτοί, όμως, προς τους οποίους απευθύνεται η πρόταση είναι σε θέση να αντιληφθούν, και πολύ καλά μάλιστα, τι σημαίνει μια ελληνική, άτακτη χρεοκοπία, εντός του ευρώ!
Ελλάδα, οικονομία, Οικονομία Ελλάδα, Ροή, Ροδινός Δευτέρα, Ιανουάριος 16, 2012
Μια από τις βασικές αιτίες της καταστροφικής πολιτικής των τελευταίων δυο χρόνων ήταν η ευκολία με την οποία η Κυβέρνηση Παπανδρέου έλεγε «ναι σε όλα» (αφού μας διέσυρε διεθνώς ως διεφθαρμένους, ότι δίναμε πλαστογραφημένα στοιχεία, πως το έλλειμμα του 2009 είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο, κλπ., πανικοβάλλοντας έτσι τις διεθνείς αγορές). Οτιδήποτε πρότεινε η Τρόϊκα, δεσμευόταν να το υλοποιήσει. Δικαιολογούσε δε την προθυμία της με δυο επιχειρήματα.
Πρώτον, «η Τρόϊκα ξέρει. Έχει και εμπειρία».
Δεύτερον, «αν το πρόγραμμά αποτύχει, θα μας διασώσει, αφού θα είναι συνυπεύθυνη».
Πώς φτάσαμε στο «κούρεμα;»
Τελικά, το Μνημόνιο απέτυχε, άρα η Τρόϊκα ούτε γνώσεις, ούτε εμπειρία διέθετε. Για να συνεχίσει τη ..διάσωση απαιτεί διαρκώς νέα μέτρα. Έβγαλε και την ουρά της απ’ έξω. Δεν έφταιγε το πρόγραμμα, αλλά οι Έλληνες που δεν τηρούσαν τα υπεσχημένα.
Έτσι, φτάσαμε στο PSI. Να ξεκινήσουμε από μια βασική παραδοχή. Ουδείς εκ των ιδιωτών ομολογιούχων, είναι… γενναιόδωρος, ώστε να χάσει χρήματα. Εκτός και αν αντιληφθεί ότι στο μέλλον κινδυνεύει να… χάσει περισσότερα ή και όλα! Το περασμένο Καλοκαίρι, πριν από την αποτυχημένη προσπάθεια «κουρέματος» της 21ης Ιουλίου του 2010 (τότε που κατά τον κ. Βενιζέλο είχε μπει πάτος στο βαρέλι), τα ελληνικά ομόλογα διαπραγματεύονταν στη δευτερογενή αγορά έως και στο 30% της ονομαστικής τους αξίας. Δηλαδή, υπάρχουν κάτοχοι ελληνικών ομολόγων που κερδίζουν και με κούρεμα 50%!
Τι σήμαινε αυτό; Κάποιοι, επειδή έβλεπαν αυτό που έρχεται, ήθελαν να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκια τους από «ελληνικά χαρτιά» και πωλούσαν όσο-όσο. Τότε «βγήκε στη δευτερογενή αγορά» η ΕΚΤ και «μάζεψε» ελληνικά ομόλογα ύψους περίπου 60 δις ευρώ.
Ποτέ μου δεν κατάλαβα: α)γιατί δεν τα «μάζεψε» όλα η ΕΚΤ και β)γιατί η Ελλάδα δεν διαπραγματεύτηκε να «στήσει” μια εταιρεία με χρηματοδότηση των Ευρωπαίων, η οποία θα αγόραζε «τσακισμένα ελληνικά ομόλογα». Ήταν ο ασφαλέστερος και αποτελεσματικότερος τρόπος για να μειωθεί το χρέος μας, χωρίς κλυδωνισμούς. Θα κόστιζε και φθηνότερα!
Το «εθελοντικό κούρεμα»
Τότε άνοιξε η συζήτηση για το «κούρεμα». Αφού «κούρευε» η αγορά , αποφάσισαν να το κάνουν συντονισμένα μήπως και «διασωθεί» το πρόγραμμα!
Η πρώτη προσπάθεια κατέληξε σε φιάσκο. Τον Οκτώβριο φούντωσαν οι συζητήσεις για ακόμα μεγαλύτερο «κούρεμα». Τότε, ο κ. Παπαδήμος, ως σύμβουλος του κ. Παπανδρέου, με άρθρο του τάχθηκε εναντίον ενός μεγαλύτερου «κουρέματος.» Έγραφε στις 23-10-2011 στους FT: “τα πιθανά οικονοµικά οφέλη της αναδιάρθρωσης του χρέους θα είναι πολύ µικρότερα από ό,τι συχνά προβλέπεται, ενώ η διαδικασία αυτή συνεπάγεται σηµαντικούς κινδύνους για την Ελλάδα και την ευρωζώνη».
Η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου παρουσιάστηκε ως οριστική λύση. Όμως, είχε πολλές αδυναμίες.
- ενίσχυσε την αβεβαιότητα στις αγορές.
- δημιούργησε προηγούμενο.
- σ’ ένα τέτοιο σκηνικό, ποιός θα επενδύσει στην Ευρώπη;
- πολλοί κάτοχοι ελληνικών ομολόγων, για κερδοσκοπικούς λόγους «κάθισαν» στα CDS. Εμφανίζονται σε win-win position.
Ο κ. Παπαδήμος εντόπιζε δύο ακόμα προβλήματα: « οι απώλειες για τα ελληνικά νοικοκυριά και για όσους, εκτός των οικονοµικών ιδρυµάτων, κατέχουν δηµόσιο χρέος θα πλήξουν την οικονοµική δραστηριότητα και τα φορολογικά έσοδα. Άλλο ένα µεγάλο µέρος του ελληνικού δηµόσιου χρέους βρίσκεται στα χέρια επίσηµων θεσµών. Στο τέλος Ιουλίου 2011 οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, το ∆ΝΤ, η ΕΚΤ και άλλοι επίσηµοι θεσµοί κατείχαν σχεδόν το ένα τρίτο του ελληνικού δηµόσιου χρέους. Για θεσµικούς, πολιτικούς και νοµικούς λόγους δεν µπορεί να υπάρξει αναδιάρθρωση του χρέους που θα οδηγήσει σε απώλειες για τους επίσηµους αυτούς θεσµούς!!!»
(Προς θεού, μη πάθουν κάτι οι… θεσμοί!)
Με τόσο μεγάλα και αντικρουόμενα συμφέροντα δύσκολα βρίσκεται «χρυσή τομή». Έτσι, έχουμε εμπλακεί σε ατέρμονες συζητήσεις.
Θα καταλήξουν σ’ αδιέξοδο; Μια βασική αρχή της θεωρίας των διαπραγματεύσεων, λέει ότι αν τα μέρη της διαπραγμάτευσης έχουν επενδύσει πολύ χρόνο στις συζητήσεις, καταλήγουν σε κάποια συμφωνία που σώζει τα προσχήματα απλά και μόνο από την κόπωση των διαπραγματεύσεων ή επειδή τους έχει δημιουργηθεί η εντύπωση για την αναγκαιότητα μιας συμφωνίας. Θα είναι, όμως, αρκετή μια τέτοια συμφωνία;
Τι θα μπορούσε να γίνει;
Το PSI θα έχει νόημα, αν το επιτόκιο είναι πέριξ του 3%. Όμως, και πάλι δεν αρκεί. Κάτι πρέπει να κάνουμε και με το υπόλοιπο χρέος. Επ’ αυτού, ο Πέτρος Δούκας, διατύπωσε μια ενδιαφέρουσα και ρεαλιστική πρόταση:
«(Α) Η ΕΚΤ να αποσύρει και να διαγράψει τα 60 δις ευρώ ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου που έχει αγοράσει στις δευτερογενείς αγορές, ή να τα πουλήσει στην Ελλάδα προς 20 σέντς το ευρώ, με ειδικό δάνειο που θα συναφθεί από τον αρμόδιο Ευρωπαϊκό φορέα.
(Β) Tο EFSF να αγοράσει στις δευτερογενείς αγορές όσα Ελληνικά ομόλογα μπορεί (τώρα που οι τιμές είναι εξαιρετικά συμπιεσμένες) με σκοπό την απόσυρση και διαγραφή τους.
(Γ) Να αποφασίσει ότι για ένα μικρό διάστημα πρέπει να επιτραπεί στην ΕΚΤ να χρηματοδοτεί την στήριξη των αγορών Ομολόγων. Αυτό θα σήμαινε, τελικά, και το ‘τύπωμα χρήματος’ και την αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας. Όπως έχει κάνει το Federal Reserve των ΗΠΑ για να ηρεμήσουν οι αγορές. Η αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας μεσοπρόθεσμα θα είχε πληθωριστικές συνέπειες τις οποίες, κυρίως οι Γερμανοί, φοβούνται όπως ο διάολος το λιβάνι. Αλλά δεδομένης της βαθιάς ύφεσης, και αν οι επεμβάσεις είναι προσωρινές, το πληθωριστικό αποτέλεσμα θα είναι σχετικά ανώδυνο και διαχειρίσιμο.»
Έτσι το χρέος της Ελλάδος μειώνεται δραματικά και καθίσταται βιώσιμο. Η εξυπηρέτησή του γίνεται εφικτή. Η χώρα μας μπορεί να διοχετεύσει για αναπτυξιακούς σκοπούς πόρους, που μέχρι σήμερα διατίθενται για τοκοχρεωλύσια.
Αν το PSI ναυαγήσει;
Αν το PSI καταλήξει σε αδιέξοδο, τι γίνεται; Αντλώ πάλι από τα στοιχεία που παραθέτει ο Π. Δούκας:
«Έχουμε και ένα όπλο που δεν αξιοποιούμε επαρκώς: Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν συμφέρει στους Ευρωπαίους! Ήδη έχουν ‘επενδύσει» στο Ελληνικό ‘πρόβλημα’ περίπου 400 δις ευρώ περίπου. Συν όλα το κοινοτικά προγράμματα χρηματοδότησης επενδύσεων! Ποιος θα ωφελείτο στην Ευρώπη από μια κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας;»
Αφού, λοιπόν, έτσι έχουν τα πράγματα γιατί η Ελλάδα δεν προτείνει στην ΕΕ κάτι ….πάρα πολύ απλό: Θυμίζω ότι στις 22-12-2011 η ΕΚΤ δάνεισε 523 ευρωπαϊκές Τράπεζες 489 δις ευρώ με επιτόκιο 1%!!! Η Ελλάδα γιατί να πληρώνει 4% και 5%;
Ας διακόψουμε τις διαπραγματεύσεις για το PSI! Αντιπροτείνουμε την επαναδιαπραγμάτευση του συνολικού μας χρέους με επιτόκιο 1%. Όσο δανείζει η ΕΚΤ τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες. Μια τέτοια συμφωνία θα έριχνε τα ετήσια χρεολύσια περίπου στα 4 δις, από τα 15 που θα πληρώσουμε εφέτος!
Ζητάμε περίοδο χάριτος μέχρι να βγεί η οικονομία μας από την ύφεση.
Και διάρκεια αποπληρωμής 30 έτη.
Μια τέτοια πρόταση:
α) απομακρύνει τον κίνδυνο της αβεβαιότητας
β) καθιστά το χρέος μας βιώσιμο
γ) η Ελλάδα αποδεικνύει ότι είναι μια φερέγγυα χώρα
δ) δεν υφίστανται απώλειες τα ασφαλιστικά μας ταμεία, ενώ και οι επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα θα είναι περιορισμένες.
ε) αποδεσμεύονται πόροι της τάξεως των 10 δις, δηλαδή περίπου 4. 5% του ΑΕΠ, οι οποίοι θα διοχετευτούν για την ανάκαμψη της οικονομίας.
Ερώτηση: Τι πιθανότητες έχει μια τέτοια πρόταση να γίνει δεκτή; Ειλικρινώς δεν ξέρω! Αυτοί, όμως, προς τους οποίους απευθύνεται η πρόταση είναι σε θέση να αντιληφθούν, και πολύ καλά μάλιστα, τι σημαίνει μια ελληνική, άτακτη χρεοκοπία, εντός του ευρώ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.