Τουρκικοί εξοπλισμοί και ελληνικοί «αφοπλισμοί»

Αποφάσεις και κινήσεις που επισπεύδουν τη «φινλανδοποίηση» της Ελλάδας

Το καλοκαίρι εισέρχεται στην πιο θερμή περίοδό του, συμπαρασύροντας και τα ελληνοτουρκικά σε μια νέα δίνη, η οποία έχει έντονη τη σφραγίδα της ελληνικής αδυναμίας όπως αυτή εκφράζεται στους τομείς της εξωτερικής και της αμυντικής πολιτικής. Εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης οι δύο χώρες έλαβαν σε σύντομο χρονικό διάστημα σειρά ιδιαίτερα σημαντικών αποφάσεων στα εξοπλιστικά.

Η διαφορά μεταξύ των δύο κρατών, που διανύουν την πέμπτη δεκαετία αντιπαράθεσης (από το τέλος του Β΄ΠΠ), έγκειται στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τη γεωστρατηγική τους θέση.
Η Τουρκία το πράττει με γεωπολιτικό ρεαλισμό και εθνική αυτοπεποίθηση, η Ελλάδα με σταθερό φοβικό σύνδρομο και στάση «καταναλωτή ασφάλειας». Σε αυτό το πλαίσιο η Αθήνα αποφάσισε να μειώσει τα εξοπλιστικά της προγράμματα, ενώ η Αγκυρα να προχωρήσει στην υλοποίηση νέων, τα οποία την οδηγούν εγγύτερα στον σκοπό της ανάδειξής της σε ισχυρή περιφερειακή ναυτική δύναμη.

Στην Αθήνα η ανακοίνωση ήταν λιτή: «Υλοποιώντας την εντολή του πρωθυπουργού για περιορισμό των δημοσίων δαπανών, το ΥΠΕΘΑ εισηγήθηκε στο ΚΥΣΕΑ τη μείωση των οροφών για τα εξοπλιστικά προγράμματα που είχαν εγκριθεί (2006-2015) και αφορούν την περίοδο 2010-2015. Στόχος είναι η μείωση των δαπανών χωρίς να δημιουργηθούν προβλήματα στην αποτελεσματικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων… το ΥΠΕΘΑ προχωρεί σήμερα στη μείωση των οροφών για εξοπλισμούς κατά 15% το έτος 2010 και κατά 10% κατ’ έτος για τα έτη 2011 έως 2015, με επιδίωξη τη συνεχή διατήρηση των εξοπλιστικών δαπανών κατά μέσο όρο κάτω του 1% του ΑΕΠ».
Στην ίδια ανακοίνωση δίνονται στοιχεία για τη μείωση των δαπανών από το 4,1% του ΑΕΠ (ο μέσος όρος της τετραετίας 1999-2003) σε ποσοστό κάτω του 3%. Επισημαίνεται δε ότι οι συμβατικές υποχρεώσεις του παρελθόντος, που ανέλαβε από το 2004 να αποπληρώσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ανέρχονταν στο ποσό των 9,5 δις ευρώ. Η μείωση των εξοπλισμών δικαιολογήθηκε με τη δημοσιονομική κρίση. Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι τα επιτελεία θα επανασχεδιάσουν πραγματοποιώντας τις αντίστοιχες περικοπές προγραμμάτων εντός του 2009, έτους ολοκλήρωσης του ΕΜΠΑΕ 2011-2015, και ο Α/ΓΕΕΘΑ θα θέσει τις προτεραιότητες με βάση τις νέες εγκεκριμένες οροφές του ΚΥΣΕΑ. Με πανηγυρικό ύφος γνωστοποιείται ότι για πρώτη φορά το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας μείωσε τις οροφές για εξοπλισμούς (2010-2015) από 18 δις σε 16,067 δις ευρώ.

Στην Αγκυρα το κλίμα ήταν διαφορετικό όταν στις 2 Ιουλίου ανακοινώθηκε η υπογραφή σύμβασης μεταξύ του Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας και της γερμανικής ThyssenKrupp για τη ναυπήγηση έξι υποβρυχίων Type 214 AIP. Συγκεκριμένα, τα γνωστά ναυπηγεία της HDW στο Κίελο θα παραδώσουν έξι συλλογές οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή ισάριθμων υποβρυχίων στην Τουρκία, στα ναυπηγεία του Γκολτσούκ. Σημειώνεται ότι στα νέα υποβρύχια θα ολοκληρωθούν και τουρκικά συστήματα, τα οποία έχουν αναπτυχθεί από την ταχέως αναπτυσσόμενη εγχώρια αμυντική βιομηχανία. Μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο από την αρχική απόφαση (22 Ιουλίου 2008), η Τουρκία αρχίζει να υλοποιεί ένα από τα πιο φιλόδοξα εξοπλιστικά της σχέδια με στόχο την απόκτηση ναυτικής υπεροπλίας στην ανατολική Μεσόγειο. Το πρώτο νέο υποβρύχιο θα παραδοθεί το 2015 κα το συνολικό κόστος του προγράμματος θα υπερβεί τα 3 δις ευρώ. Ετσι το Τουρκικό Ναυτικό θα εισέλθει στη «λέσχη» των κατόχων υποβρυχίων Type 214, όμοιων με αυτά που παρήγγειλε πρώτη η χώρα μας αλλά δεν έχει αρχίσει να παραλαμβάνει.

Με τη σύγκριση των δύο περιπτώσεων, γίνεται αμέσως αντιληπτός ο τρόπος δράσης δύο ανταγωνιστριών χωρών, όπως και το επίπεδο σοβαρότητας που διακρίνει τις ηγεσίες τους. Η ελληνική πλευρά, για λόγους εσωτερικού πολιτικού κόστους, προχώρησε σε αποφάσεις που επιβεβαιώνουν την αδράνειά της στην προάσπιση των εθνικών συμφερόντων και έκανε μια παραπλανητική ανακοίνωση χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα. Εχοντας λησμονήσει οποιοδήποτε σχέδιο ανάπτυξης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, άφησε τον χρόνο να φθείρει τις όποιες παλαιότερες προσπάθειες και στη συνέχεια έδωσε τη χαριστική βολή με μια σειρά ενεργειών (νόμος περί προμηθειών, σχεδόν ανύπαρκτες αναθέσεις), οι οποίες αντί να βοηθήσουν την άμυνα και την εθνική οικονομία συμπαρέσυραν ένα ολόκληρο σύστημα στη δυσλειτουργία και στην αποτυχία. Η τουρκική πλευρά δεν προωθεί μόνο τα γεωστρατηγικά της σχέδια, όπως αποδεικνύει η προμήθεια υποβρυχίων Type 214, ένα γεγονός καταλυτικής σημασίας για τη ναυτική ισορροπία, μια επιθετική ενέργεια από μια χώρα την οποία στηρίζουμε στην πορεία ένταξης στην ΕΕ. Περισσότερα από 700 εκατομμύρια δολάρια θα δοθούν στις τουρκικές βιομηχανίες, στο πλαίσιο σύμβασης η οποία υπεγράφη στις αρχές Ιουλίου στην έδρα του Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας και αφορά: την αναβάθμιση 165 μαχητικών F-16 Block 40/50 (αξία συμβολαίου 135 εκατομμύρια δολάρια) στις εγκαταστάσεις του 1ου Κέντρου Συντήρησης και Εφοδιασμού στο Εσκί Σεχίρ, την υποστήριξη (σε ανταλλακτικά) 16 ελικοπτέρων Mi-17, τη συμμετοχή της βιομηχανίας Aselsan στο πρόγραμμα των οκτώ ραντάρ 3D για τις φρεγάτες του Τουρκικού Ναυτικού, στον σχεδιασμό και στην ανάπτυξη αυτοκινούμενων οβιδοβόλων, αντιαεροπορικών συστημάτων και στον εκσυγχρονισμό άλλων, των κέντρων διαχείρισης πυρών πυροβόλων Oerlikon των 35 mm και στην προμήθεια σταθεροποιημένων βάσεων για πολυβόλα που προορίζονται για το Ναυτικό, την παραγωγή εξομοιωτών F-16 για τα τουρκικά F-16 από τη Ηavelsan και τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ελαφρών πυροβόλων των 105 mm από τη ΜΚΕΚ.
Εντός του Ιουλίου η Τουρκία θα αποφασίσει για την προμήθεια 109 ελικοπτέρων γενικής χρήσης, ένα πρόγραμμα για το οποίο διαγκωνίζονται η αμερικανική Sikorsky και η ιταλική AgustaWestland, με επικρατέστερη τη δεύτερη, η οποία συμφωνεί στην πλήρη μεταφορά της ζητούμενης από την Τουρκία τεχνογνωσίας για τη βιομηχανική συμπαραγωγή. Λόγω της αναβολής του προγράμματος Α-400Μ, θα εξεταστεί σύντομα η προμήθεια μεταφορικών αεροσκαφών για την κάλυψη των υφιστάμενων αναγκών, μεταξύ των C-130J, C-27J και C-295. Με στόχο την προώθηση της ευρύτερης στρατιωτικο-βιομηχανικής συνεργασίας μεταξύ των ισλαμικών χωρών, ανακοινώθηκε στις 29 Ιουνίου η συμφωνία για τον εκσυγχρονισμό, στις εγκαταστάσεις της ΤΑΙ, 42 πακιστανικών μαχητικών F-16 Block 15 A/B, ύψους 75 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν τον Οκτώβριο του 2010 και όταν θα ολοκληρωθούν, μετά από 46 μήνες, τα μαχητικά θα έχουν υποστεί δομικό εκσυγχρονισμό και θα διαθέτουν συστήματα τα οποία θα τα έχουν φέρει στο επίπεδο των Block 50. Υπενθυμίζεται ότι η ΤΑΙ έχει ολοκληρώσει πρόγραμμα δομικής αναβάθμισης 17 ιορδανικών F-16 A/B.
Δυστυχώς δεν μπορεί να γίνει καμία σύγκριση μεταξύ των δύο χωρών, αν και στην Ελλάδα σημειώθηκε σχετική κινητικότητα για την προμήθεια 15 ελικοπτέρων Ερευνας και Διάσωσης (SAR), ένα πρόγραμμα που καθυστερεί επί αρκετά χρόνια και δεν προβλέπει συμπαραγωγή. Για να γίνει περισσότερο αντιληπτό το πώς αντιλαμβάνεται το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας την έννοια της ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων, αναφέρουμε ότι 43 μεταχειρισμένα άρματα (30 Leopard 1A5 και 13 Leopard 2A4) τα οποία είχαν κατοχυρωθεί αρχικά για τη χώρα μας, δόθηκαν σε άλλες χώρες λόγω της τριετούς (!) αδράνειας και της αδιαφορίας της ΓΔΑΕΕ και παρά τις οχλήσεις της γερμανικής πλευράς. Η ΓΔΑΕΕ, για να εμφανίσει κάποια κινητικότητα, εξήγγειλε διεθνή… διαγωνισμό για την προμήθεια των προηγμένων συλλογών καθοδήγησης βομβών Spice 1000 και Spice 2000 για τα F-16 της ΠΑ, γνωρίζοντας ότι η εταιρία Rafael του Ισραήλ αποτελεί τον μοναδικό προμηθευτή σε παγκόσμια βάση!

Για το τέλος επιλέξαμε την πρόσφατη τουρκική απόφαση προμήθειας 12-32 μεταχειρισμένων ρωσικών επιθετικών ελικοπτέρων Mi-28Ν Night Havoc, ως ενδιάμεσης λύσης μέχρι την παράδοση των πρώτων Τ129 και μετά από αμερικανική άρνηση παράδοσης μεταχειρισμένων ελικοπτέρων AH-1W Super Cobra ή ΑΗ-64 Apache. Η τουρκική πλευρά αρχικά σκέφθηκε να προμηθευτεί Mi-24 Crocodile, τα οποία έχουν κοινά τμήματα με τα Mi-28, αλλά στη συνέχεια πείσθηκε να στραφεί στο Mi-28N, για το οποίο τουρκικές πηγές σημείωσαν με νόημα ότι έχει καλύτερες επιχειρησιακές επιδόσεις και οπλισμό από το Τ129.

Μεταξύ των ετών 2004 και 2009 το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας διπλασιάστηκε (από 185,95 δις ευρώ εκτοξεύθηκε στα 369,1 δις ευρώ), χωρίς αυτή να έχει προχωρήσει στην υλοποίηση κάποιου τεράστιου εξοπλιστικού προγράμματος. Ισως πρόκειται για μια απόδειξη περί της ανικανότητας, της κακοδιαχείρισης και της πλήρους αδυναμίας των «υπευθύνων» να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να δώσουν λύσεις.
Ο τόπος βουλιάζει στο τέλμα της ήττας και της «φινλανδοποίησης». Η οικονομία, η άμυνα, ο πολιτισμός, όλα βυθίζονται την ώρα που κάποιοι δέχονται επισκέψεις Τούρκων στρατηγών, εμφανώς ικανοποιημένοι από την πορεία των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Λησμονούν, φαίνεται, την προμήθεια των γεφυροφόρων Leguan, παραβλέπουν την ενίσχυση των τουρκικών δυνάμεων στην ανατολική Θράκη, αδιαφορούν για την επιθετική πολιτική της Αγκυρας. Συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο όχι λόγω άγνοιας αλλά επειδή έτσι είναι το «πολιτικώς ορθόν» και συνεπώς καθίστανται πρωτεργάτες της υποβάθμισης της χώρας, την ώρα που τα τουρκικά μαχητικά κουρελιάζουν με τις υπερπτήσεις τους τη δήθεν αποτρεπτική ικανότητα των Ενόπλων μας Δυνάμεων…

Ακούμε δηλώσεις υπουργών και αρχηγών χωρίς νόημα, φράσεις κενές περιεχομένου, ένα μίγμα ανευθυνότητας και έλλειψης επαφής με την πραγματικότητα, όχι φυσικά αυτή που δημιουργούν οι επικοινωνιολόγοι αλλά εκείνη η οποία βρίσκεται δίπλα τους και αρνούνται επίμονα να δουν. Η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία έχουν αποφασίσει από κοινού να λάβουν διαζύγιο από την αλήθεια, αποδεχόμενοι ψευδοκαταστάσεις, υπνοβάτες σε έναν δρόμο που δεν οδηγεί πουθενά. Και θέλουν αυτάρεσκα να λέγονται απόγονοι του Περικλή, του Θεμιστοκλή, του Θουκυδίδη, οι οποίοι γνώριζαν τι σημαίνει στρατηγική… «Η Ελλάδα δεν είναι καρπαζοεισπράκτορας», είχε δηλώσει προ καιρού με έμφαση η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη. Συμφωνούμε. Η ορθότερη διατύπωση θα ήταν «καρπαζοεισαγωγέας»…

Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος
Διευθυντής Σύνταξης
ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ